Dokąd zmierzasz, Brytanio?

Komentarz Tadeusza (Tada) Patzka, profesora inżynierii naftowej i chemicznej Wydziału Nauk o Ziemi oraz dyrektora Centrum Inżynierii Naftowej Upstream w KAUST (Arabia Saudyjska). W latach 2008–2014 był profesorem i prezesem Wydziału Inżynierii Naftowej i Geosystemów na Uniwersytecie Teksańskim w Austin. Autor zajmuje się m.in. termodynamiką i ekologią ludzkiego przetrwania, a także zaopatrzeniem żywnościowym i energetycznym.

Trwająca ożywiona dyskusja na temat Brexitu wydaje się być pusta po obu stronach sporu, ponieważ pomija najważniejsze fizyczne realia pozostania przy życiu w Wielkiej Brytanii i koncentruje jedynie na tym, kto miałby w niej pozostać. Wyspy Brytyjskie składają się z około 6000 specyfikacji ziemi o łącznej powierzchni 315 000 kilometrów kwadratowych (obszar Polski lub stanu Arizona). Zamieszkuje je ponad 70 milionów ludzi (w przybliżeniu jest ich dwukrotnie więcej niż w Polsce i ponad dziesięciokrotnie więcej niż w Arizonie).

Moje własne obliczenia pojemności Wielkiej Brytanii wskazują na to, że lokalne środowisko jest w stanie utrzymać 3 miliony osób. Oznacza to, że aby pozostać przy życiu, Brytyjczycy muszą być częścią globalnej społeczności; inaczej zginą. I na tym koniec.

Pozwolą państwo, że ujmę to inaczej: Wielka Brytania to niewielki, przeludniony i raczej pozbawiony znaczenia kraj, który myślał, że jest odwrotnie i dokonał wyboru, który ujawni jego straszliwe słabości egzystencjalne. Unia Europejska zdaje się być aktualnie w posiadaniu wszystkich kart w tej partyjce igrzysk [głodowej] śmierci, ale nie do końca zdaje sobie z tego sprawę.

Po chwilowej zwyżce produkcja brytyjskiej ropy nadal będzie gwałtownie spadać. Tamtejsze złoża dostępnego gazu ziemnego i węgla zostały prawie w całości wyeksploatowane. Ażeby oświetlić i ogrzać swoje mieszkania, Brytyjczycy muszą być częścią globalnej społeczności. A co z importowanymi surowcami do produkcji przemysłowej, która tworzy lokalne miejsca pracy? Czy ktoś kojarzy jeszcze handel zagraniczny i traktaty?

Zatem jakim sposobem jedna z najstarszych demokracji świata pogubiła się tak dokumentnie i posłuchała nieodpowiedzialnej rady lokalnych Trumpów? O ekonomię tu idzie.

Ekonomia jest pseudonauką pośredniej asymptotyki opisującą systemy ludzkie, które są dużo większe od ich najmniejszych elementów, lecz przy tym znacznie, znacznie mniejsze niż mieszczące je środowisko. Jest to pseudonauka, gdyż kluczowy zwrot „pośrednia asymptotyka” został zapomniany.

Globalna i brytyjska gospodarka ignorują fragment „znacznie, znacznie mniejsze” z zabójczym skutkiem. Jeśli większość światowych przywódców i ludzkości tkwi w niewłaściwej narracji, wyniki mogą być katastrofalne. Obecna narracja traktuje o płynnie zintegrowanej, sprawnie działającej gospodarce światowej, która zapewnia byt wszystkim i wyciąga najbiedniejsze narody z ubóstwa.

A co, jeśli nie ma już dość Ziemi, aby podpierać tę globalną gospodarkę z 7.3 miliarda ludzi? A co, jeśli ludzka gospodarka (nasze gospodarstwo domowe) zakłóca funkcjonowanie systemów podtrzymywania życia Ziemi: powietrza, wody, gleby i jej gospodarstw domowych, czyli lasów, sawann, jezior, rzek, ujść rzek, mórz i oceanów? Krótko mówiąc, a co, jeśli cały globalny system podpierający ludzką gospodarkę właśnie się załamuje? A co, jeśli już teraz potrzebujemy czterech planet Ziemia, by spełnić obietnice dzisiejszej globalnej gospodarki?

W tym momencie znamienici ekonomiści zlekceważyliby moją osobę, bo zapewne głupstwa opowiadam. Spójrzcie na fenomenalny wzrost podaży pieniądza na całym świecie. Spójrzcie na wszystkie rzeczy, które dzięki tym pieniądzom można zrobić! Tak, odpowiadam, ta wyimaginowana elektroniczna forsa tylko przyspieszy agonię prawdziwych ekosystemów, które chronią nas przed zagładą.

Ale odbiegłem od tematu.

Wróćmy do nieszczęsnej Wielkiej Brytanii. Według mnie przypomina Irvinga Fishera, ekonomistę z Yale, który na krótko przed krachem z 29 października 1929 wygłosił słynną prognozę: „Ceny akcji osiągnęły to, co prezentuje się jak permanentnie wysoki poziom.” Idealne zgranie w czasie! Tym, co pozostanie będzie nasza wspólna, bardzo bolesna podróż ku zmianie narracji.

Być może potrzebny będzie ktoś pokroju pana Trumpa, by zmodyfikować tę narrację za oceanem?

Postscriptum. Szacowana populacja Anglii w okresie 1800 p.n.e.–1700 n.e. wynosiła średnio 3 miliony ludzi, lecz nie przekraczała 2 milionów przez 3000 lat. W czasach spisu powszechnego za panowania Wilhelma Zdobywcy liczba ludności wynosiła 1.7 miliona. Dodajmy po 1 milionie w Irlandii i Szkocji i uzyskamy szacunkową wartość 5–6 milionów obywateli, którzy mogą być utrzymani przy życiu przez Zjednoczone Królestwo. Jeśli ludzie w niedalekiej przyszłości będą chcieli korzystać z większej ilości zasobów niż 1000 lat temu, liczba podtrzymywanych jednostek odnotuje proporcjonalny spadek.

Ciao, Brytanio!

Komentarz Steve’a Ludluma, analityka ekonomicznego:

Koniec przemysłu motoryzacyjnego i uzależnienia od nafty jest nieunikniony. Ten wykres nie bez przyczyny określa się mianem „trójkąta zagłady”. Od 2000 roku trwa seria skoków cen ropy naftowej, które mają na celu pokryć niebotyczne koszty jej wydobycia. Każda z prób zakończyła się fiaskiem, ponieważ warunki kredytowania poza rynkami paliwowymi uległy pogorszeniu. Te niepowodzenia, wstrząsy kredytowe i redukcje cenowe są do pewnego stopnia produktem wad strukturalnych Unii Europejskiej.

Brexit stwierdza jednoznacznie, że londyńskie City jest niewypłacalne; nie może już siebie dłużej finansować. Establishment zorganizował referendum głównie po to, by uratować banki. Brexit to inaczej bailout: mali zapłacą za ekscesy dużych. City z pewnością nie jest w stanie finansować reszty kraju i jego ogromnej i niedochodowej floty samochodów paliwożernych; coś musi pęknąć. W państwie z populacją liczącą 64 miliony jest 31.5 miliona samochodów, z których każdy pochłania równowartość zasobów niezbędnych do utrzymania 20 osób. Wielka Brytania słania się, ponieważ na małej wyspie mieszka odpowiednik 630 milionów ludzi… większość z nich to gruchoty. To ci dopiero imigracja – nic dziwnego, że gospodarka niedomaga.

Auta i ich zapotrzebowanie na importowane paliwa i infrastrukturę, finansowane niekończącym się kredytem, zafundowały bankructwo całemu Zachodowi, nie tylko Anglii. W Europie: euro = benzyna. Możliwe, że Brytyjczycy nie do końca uświadamiają sobie dlaczego i nie w pełni są z tego powodu zadowoleni, ale zagłosowali przeciwko swoim samochodom. Najwyższa pora!

Wielka Brytania szybko staje się krajem tzw. Trzeciego Świata i cofa do średniowiecza. Poza kilkoma wyjątkami zestawione poniższej nagłówki pojawiły się na witrynach brytyjskich portali informacyjnych i gazet w 2016 i 2017 roku.

Badanie opublikowane w Nature stwierdza, że zmiana klimatu zaburza w Wielkiej Brytanii sezonowe zachowanie roślin i zwierząt, co grozi rozległą fenologiczną desynchronizacją, która uderzy w ekosystemy

Degradacja gleb zagraża brytyjskiemu zaopatrzeniu żywnościowemu, informuje rządowa grupa doradcza

Utrata dzikich kwiatów pokrywa się z tempem spadku liczby owadów zapylających

Najniższa liczebność brytyjskich motyli w dziejach

Brytyjska wieś jest niszczona przez złodziei kradnących dzikie kwiaty, które sprzedawane są na czarnym rynku, ostrzegają organizacje charytatywne

Na obszarach zalewowych Wielkiej Brytanii buduje się coraz więcej domów

Powodzie w Wielkiej Brytanii napędzane przez gwałtowny wzrost temperatury na Grenlandii, stwierdza badanie

Zimą 2015-2016 Wielka Brytania doświadczyła ‚największych powodzi w dziejach’

Duże powodzie mogą od teraz występować w Wielkiej Brytanii każdego roku, ostrzega główny doradca klimatyczny; rząd nie ma żadnego spójnego planu kryzysowego

Ogromne obszary brytyjskiego wybrzeża mogą zostać utracone, ponieważ „wzrost poziomu morza przyspiesza”

Katastrofalny wzrost poziomu mórz przed rokiem 2050

Słodkowodne małże perłowe, klejnot w koronie Szkocji, wymarły w 11 rzekach

„Bezprecedensowa” inwazja meduz w wodach Wielkiej Brytanii w 2015

Pogarszający się stan środowiska naturalnego Wielkiej Brytanii uderza w gospodarkę

Przemysł naftowy Wielkiej Brytanii „na skraju przepaści”

Rekordowy poziom niewypłacalności w brytyjskim sektorze naftowo-gazowym (w 2016 roku)

Wydobycie ropy na Morzu Północnym przynosi straty w wysokości 1 miliarda funtów rocznie

Koszt likwidacji pól roponośnych i gazowych Morza Północnego „pochłonie wszystkie przyszłe wpływy podatkowe” Wielkiej Brytanii

Schyłek wydobycia węgla w Wielkiej Brytanii: dekady spadków

Przemysł energetyki odnawialnej w Wielkiej Brytanii niebawem „stoczy się w przepaść”, stwierdza nowe badanie

Agonia energii słonecznej w Wielkiej Brytanii

Ponad połowa miejsc pracy w brytyjskim sektorze energii słonecznej utracona w wyniku cięć dotacji

Fizyk twierdzi, że umowa dotycząca elektrowni jądrowej Hinkley Point oznacza, że brytyjski podatnik zapłaci 53 miliardy funtów ze tanią energię dostarczaną Francji

Rachunek za likwidację reaktorów jądrowych wzrósł o 1.6 miliarda funtów; podatnicy stoją w obliczu znacznego zwiększenia kosztów posprzątania po pierwszej generacji brytyjskich elektrowni jądrowych

Kryzys energetyczny Wielkiej Brytanii pogłębia się – dostawca SSE planuje wcześniejsze zamknięcie elektrowni

Sieć Sainsbury’s buduje własne elektrownie w obliczu obaw związanych z niedoborami energii

60 władz lokalnych informuje, że Wielka Brytania zmierza ku zimowym przerwom w dostawach prądu

Gospodarka Wielkiej Brytanii staje w miejscu

Oficjalny dług Wielkiej Brytanii zbliża się do 2 bilionów funtów i rośnie w tempie ponad 5000 funtów na sekundę; dług nieoficjalny wynosi ponad 4.8 biliona funtów

Gospodarkę Wielkiej Brytanii utrzymuje na powierzchni „niezrównoważona” mania wydawania pożyczonych pieniędzy, którą ostatnio widzieliśmy tuż przed krachem 2008, alarmuje organ nadzoru Skarbu Państwa

Większość analityków uważa, że dni funta są policzone

Pokłosie Brexitu: Czarna dziura systemu emerytalnego poszerza się, inflacja przyspiesza, bank Anglii przewiduje wzrost bezrobocia

Krajowy Związek Rolników ostrzega: Jeżeli podatnicy brytyjscy nie będą po Brexicie przekazywać właścicielom ziemskim dotacji o wartości miliardów funtów rocznie, wielu z nich całkowicie zrezygnuje z uprawy roli

Większość zakładów produkcyjnych Wielkiej Brytanii ma problem z zatrudnieniem wykwalifikowanych pracowników – raport

W wyniku braku fachowców 5000 miejsc pracy w branży motoryzacyjnej jest nieobsadzonych – raport

Różnica płac poszerza się do zakresu z epoki wiktoriańskiej

Brytyjczycy pracują dłużej bez przyrostu wydajności, stwierdza badanie

Zadłużenie gospodarstw domowych Wielkiej Brytanii osiągnęło rekordowy poziom 1.5 biliona funtów

Obywatele Wielkiej Brytanii zadłużają się w najszybszym tempie od krachu w 2008; „Kredyt konsumencki, obejmujący karty kredytowe, kredyty samochodowe i hipoteczne, wzrósł do listopada 2015 do 192.2 miliarda funtów.”

Doniesienia o niewolnictwie w Wielkiej Brytanii wzrosły pięciokrotnie, poinformowała Armia Zbawienia

Brudny sekret Londynu: Brytyjski kapitał „globalnym centrum” prania pieniędzy

Dokumenty z Panamy ujawniają, że Londyn jest centrum „finansowej pajęczyny”

Ekspert ds. działalności mafijnej nazywa Wielką Brytanię „najbardziej skorumpowanym miejscem na Ziemi”

Londyńskie City może zostać odcięte od Europy, ostrzega przedstawiciel Banku Anglii

City straci kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy po Brexicie

Raport: Brytyjskie banki przygotowują się do opuszczenia Wielkiej Brytanii w związku z Brexitem

Obrót akcjami RBS i Barclays zawieszony po ogromnych spadkach [największych od czasu krachu w 2008]

Od 1995 roku ceny domów w Anglii i Walii zdrożały o 300 proc. – analiza

Ceny domów w Wielkiej Brytanii załamią się; spadają globalne ceny aktywów

Brytyjska bańka nieruchomości pęka

Podupadająca infrastruktura Wielkiej Brytanii szkodzi biznesowi, stwierdza organizacja wytwórców (EEF) i Konfederacja Brytyjskiego Przemysłu (CBI)

Powiększający się London stoi w obliczu niedoborów wody i zalania ściekami

Pożyczki, które zubożyły i zadłużyły rady miejskie

Trzy czwarte rad miejskich wyłącza lub ściemnia oświetlenie uliczne

Nowe średniowiecze: W Wielkiej Brytanii gasną uliczne lampy

Przepaść między kondycją zdrowotną biednych i bogatych „jest taka sama jak w epoce wiktoriańskiej”

O tym, jak coraz liczniejsza londyńska „klasa kamerdynerów” dba o bogatą elitę

Różnica w długości życia między bogatymi i biednymi powiększa się

Agencja rządowa ostrzega o „wielkim kryzysie zdrowia Brytyjczyków w wieku średnim”; „Praca za biurkiem, fast food i codzienna rutyna sieją spustoszenie, poinformowała Public Health England. Osiem na 10 osób w wieku od 40 do 60 ma nadwagę, za mało się rusza lub zbyt dużo pije.”

Państwowa Służba Zdrowia stara się zatkać finansową „czarną dziurę” o wartości 22 miliardów funtów, stwierdza raport

Dokumenty ujawniły, że Państwowa Służba Zdrowia zmuszana jest przez rząd do „fałszowania danych”, aby poprawić statystyki finansowe

Szpitale Państwowej Służby Zdrowia są tak przepełnione, że pacjenci mogą umrzeć, stwierdza krajowy autorytet lekarski

Czerwony krzyż alarmuje o ‚humanitarnym kryzysie’ w szpitalach Wielkiej Brytanii

Gwałtowny wzrost liczby pacjentów, którym odmówiono przyjęcia w szpitalach

Szpitale otrzymują nakaz redukowania personelu – finansowy kryzys Państwowej Służby Zdrowia pogłębia się

Ludzie otyli i palacze „nie będą dopuszczani do rutynowych operacji”, ponieważ Państwowa Służba Zdrowia próbuje zbilansować księgi rachunkowe [propozycja]; pacjenci będą mieli rok na zrzucenie zbędnych kilogramów i porzucenie nałogu – „Będziemy świadkami kolejnych decyzji tego rodzaju. To jedyny sposób, by świadczący usługi byli w stanie zbilansować swoje księgi. W pewnym sensie należy pochwalić ich za szczerość. Można zrozumieć, dlaczego to robią – służba pęka w szwach.”

Przychodnie działają w „trybie awaryjnym” ze względu na brak środków i personelu

W niektórych regionach Wielkiej Brytanii wzrasta śmiertelność niemowląt

Szpital Państwowej Służby Zdrowia staje się pierwszą placówką, która zlikwidowała specjalistyczne usługi położnicze z powodu braku lekarzy

Państwowa Służba Zdrowia potrzebuje pracowników z UE, aby uniknąć upadku – ostrzega zespół ekspertów

Szpitale Anglii są na krawędzi upadku, ostrzega Państwowa Służba Zdrowia

Główny lekarz Anglii ostrzega przed „antybiotyczną apokalipsą”

„Super-rzeżączka” rozprzestrzenia się w całej Wielkiej Brytanii i stanie się nieuleczalna, ostrzegają lekarze

Liczba przypadków szkarlatyny najwyższa od prawie 50 lat

Kryzys stomatologiczny w Anglii na skalę „Trzeciego Świata”

Niedobory szczepionek na zapalenie opon mózgowych typu B – rodziców nie stać na szczepienia prywatne

Wielka Brytania będzie „bezbronna” podczas kolejnego wybuchu epidemii wirusa Ebola

Cięcia środków dla osób niepełnosprawnych grożą zniszczeniem niezależnego życia tysięcy pacjentów

Bomba zegarowa cukrzycy: jeden na pięciu emerytów jest diabetykiem

Zanieczyszczenie powietrza w Wielkiej Brytanii zabija co najmniej 40 000 osób rocznie

Londyńskim kierowcom zaleca się wyłączanie silników ze względu na problem zanieczyszczenia powietrza

Londyn przekracza roczny limit zanieczyszczenia powietrza w ciągu pierwszych pięciu dni 2017 roku

Opieka socjalna dla osób starszych i niepełnosprawnych „w punkcie załamania”, pomimo podniesionych podatków miejskich

Osoby oszczędzające wydają swoje emerytury wcześniej niż kiedykolwiek

Brytyjczycy oddają swoje ciała nauce, aby uniknąć kosztów pogrzebu

Parlamentarzyści ostrzegają, że następuje powrót „żebraczych pogrzebów”, ponieważ rodziny stają w obliczu rosnących kosztów pochówku

Organizacja charytatywna ostrzega o „milczącym pokoleniu” – milion seniorów powyżej 75 roku życia doświadcza ubóstwa

Zamożni emeryci to gatunek wymierający – obecni pracownicy będą mieć szczęście, jeśli otrzymają 25 proc. byłego wynagrodzenia

Młodzi dorośli będą musieli pracować do 75 roku życia, aby zakwalifikować się do państwowej emerytury, ostrzegają eksperci

Bogactwo 30-latków zmniejszyło się o połowę w ciągu dekady

Dwie trzecie brytyjskich studentów „uważa, że koszt uzyskania dyplomu nie opłaci się”

Brytyjscy studenci rezygnują z jedzenia, aby pokryć koszty studiów

Badanie: Zadłużenie brytyjskich studentów prowadzi do depresji, problemów z alkoholem i narkotykami

Wielka Brytania ma najwyższy wskaźnik uzależnień od kokainy i zachorowań na rzeżączkę w Europie

Wkrótce tylko bogaci będą mieli dość pieniędzy, by studiować w Londynie

Wielu Brytyjczyków po 30-ce wątpi, że kiedykolwiek będzie posiadać własny dom

W ostatnim 15-leciu liczba właścicieli domów przed trzydziestym rokiem życia spadła o prawie jedną trzecią, pokazują dane Urzędu Statystycznego

Koszt wychowywania dzieci w Wielkiej Brytanii najwyższy w historii

Koszty prowadzenia domu w Wielkiej Brytanii pochłaniają obecnie blisko połowę całkowitego dochodu gospodarstwa domowego

Rekordowa liczba brytyjskich pracowników żyjących w ubóstwie; „Koszty mieszkaniowe spychają miliony pracujących Brytyjczyków w ubóstwo.”

Szalonemu zadłużaniu się gospodarstw domowych nie ma końca, informuje Biuro Odpowiedzialności Budżetowej

Praca czyni Brytyjczyków nieszczęśliwymi, ustaliło nowe badanie

Ludzie dojeżdżający do pracy w najbardziej zatłoczonych miastach spędzają w środkach komunikacji pięć dni w roku

Zmartwienia związane z opłatami za wynajem mieszkań zmusiły ponad milion Brytyjczyków do odwiedzenia gabinetów lekarskich, ustaliła organizacja charytatywna

W ciągu dekady liczba recept na leki przeciwdepresyjne uległa w Anglii podwojeniu

W ciągu trzech lat szkoccy nauczyciele wzięli 500 000 wolnych dni z powodu złego stanu zdrowia psychicznego; liczba ta rośnie z każdym rokiem

Badanie: Dwie trzecie Brytyjczyków powyżej 18 roku życia ma problemy ze zdrowiem psychicznym; analiza wykazała, że problem ulega pogorszeniu

Z powodu problemów psychiatrycznych rokrocznie z pracy odchodzi 300 tysięcy Brytyjczyków; dla gospodarki oznacza to stratę 99 miliardów funtów rocznie

Bezdomność w Anglii wzrosła o 54 proc. od 2010 roku

Raport rządowy: Rekordowa liczba rodzin wyeksmitowana przez prywatnych właścicieli; bezdomnych nie stać alternatywne miejsce zamieszkania

Według „szokującej” analizy rządowej, co godzinę swoje domy traci pięć rodzin; liczba ta wzrosła o 32 proc. na przestrzeni ostatnich pięciu lat

W myśl nowych przepisów jedna na dziesięć rad lokalnych będzie karać osoby bezdomne

Bezdomni w Manchesterze śpią w ukrytej podziemnej „jaskini” w stylu wiktoriańskim

Narzucony przez rząd wzrost czynszu o 350 proc. doprowadzi do czystki socjalnej

Liczba osób korzystających z banków żywności na rekordowym poziomie – rzeczywista skala głodu może być znacznie większa

Wskutek cięć świadczeń socjalnych banki żywności pozostaną na stałe

Ponad 8 milionów obywateli Wielkiej Brytanii z trudem zapewnia sobie żywność, stwierdza badanie

Ogromny wzrost liczby Brytyjczyków hospitalizowanych z powodu niedożywienia

Trzy czwarte nauczycieli widzi, że „uczniowie przychodzą do szkoły głodni”

Prawie 4 miliony brytyjskich dzieci żyje w ubóstwie; „Na obszarach o najwyższych jego poziomach ubóstwo dotyka 47% dzieci. W rejonach uznawanych za bardziej zamożne liczba ta wynosi 10%. Praca nie jest gwarancją wyjścia z nędzy. Dwie trzecie (64%) dzieci dorastających w biedzie pochodzi z rodzin, w których co najmniej jeden rodzic ma zajęcie zarobkowe. Rząd zamierza kontynuować program czteroletniego zamrożenia świadczeń dla dzieci i ulg podatkowych. W rezultacie rodzinom o niskich dochodach będzie coraz trudniej związać koniec z końcem.”

Usługi w zakresie zdrowia psychicznego dzieci „rozpadają się”

Badanie: Dziewczęta Zjednoczonego Królestwa są coraz bardziej nieszczęśliwe

Coraz więcej 16-latków cierpi na zespół chronicznego zmęczenia

Usługi na rzecz młodzieży zmierzają w stronę upadku; zamknięto około 140 tysięcy punktów oferujących pomoc – „Pogłębiająca się izolacja i brak wsparcia zwiększają ryzyko wstąpienia do młodzieżowych gangów. Rosnąca liczba zaburzeń psychicznych, uzależnień i zachowań antyspołecznych zwiększy presję na usługi ustawowe, takie jak opieka społeczna i ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.”

Samookaleczenie się „największym zabójcą młodych Brytyjczyków po dwudziestym roku życia”

Statystyka Służby Zdrowia pokazuje ‚szokujący’ wzrost samookaleczeń wśród młodzieży

Nowoczesne życie zabija nasze dzieci: liczba zachorowań na nowotwory wzrosła wśród młodych Brytyjczyków o 40 proc. w ciągu 16 lat; zdaniem naukowców przyczyną jest zanieczyszczenie powietrza, pestycydy, niewłaściwe odżywianie i radiacja

„Pokolenie iPada”: Dziewięć na dziesięć maluchów spędza życie na kanapie; eksperci prognozują ponurą przyszłość pokoleniu wychowanemu na tabletach i smartfonach, ponieważ niezbędną dla zdrowia dzienną aktywność fizyczną ma zapewnioną zaledwie 9 proc. dzieci w wieku przedszkolnym

Smartfony rodziców upośledzają zdolność dzieci do podtrzymania rozmowy, informują nauczyciele

Najsłabsze wyniki uczniów z egzaminu gimnazjalnego; najgorszy wynik z czytania od 40 lat

Prawie połowa angielskich uczniów opuszcza szkoły podstawowe bez wymaganej umiejętności czytania, pisania i liczenia – raport

W Anglii brakuje nauczycieli, potwierdza agencja nadzoru wydatków

Cięcia wydatków dotkną niemal wszystkie szkoły w Wielkiej Brytanii

Rząd przeprowadzi cięcia wydatków na szkolnictwo po raz pierwszy od 1990, informuje Instytut Studiów Fiskalnych

Obniżenie standardów praw człowieka w Wielkiej Brytanii ustanawia niebezpieczny precedens, stwierdza Amnesty International

Ustawy szpiegowskie Wielkiej Brytanii zapewniają rządowi dostęp do całej historii przeglądania Internetu

Ujawniony został „oszałamiający zasięg” brytyjskiej inwigilacji oraz 15-letni okres jej tuszowania

Wielka Brytania staje się krajem autorytarnym, mówi Edward Snowden

Inwigilacja ekstremalna: za sprawą nowej ustawy, w Wielkiej Brytanii prywatność przestała istnieć; „Jim Killock, dyrektor Open Rights Group, nazwał przegłosowane już przez obie izby brytyjskiego Parlamentu prawo ‚najbardziej ekstremalnym rozwiązaniem przyjętym w demokratycznym kraju’, przypominając, że przeciwko niemu występowali przedstawiciele ONZ, czołowe organizacje obrońców praw człowieka i wiodące spółki informatyczne. Wszystko na nic – w Wielkiej Brytanii prywatność po prostu nie jest prawem człowieka.”

Cięcia pchnęły system sądownictwa „na skraj wytrzymałości” i narażają na szwank jego wiarygodność, ostrzegają parlamentarzyści

Wielka Brytania jest drugim największym handlarzem bronią na świecie

Rząd Wielkiej Brytanii zwiększa inwestycje w program rakietowych pocisków nuklearnych do łodzi podwodnych

Wielka Brytania zaopatruje w broń Arabię Saudyjską, mimo prowadzonej przez nią krwawej kampanii w Jemenie

Brytyjski rząd odrzuca obawy związane ze sprzedażą broni do Arabii Saudyjskiej

Ze względu na cięcia budżetowe marynarka wojenna straci „bezcenny” statek naprawczy

Wielka Brytania jest światowym centrum militarnej branży najemniczej, informuje organizacja charytatywna

Wielka Brytania szarpie się o Afrykę: Nowy kolonializm; Afryka stoi w obliczu nowej i wyniszczającej inwazji kolonialnej, którą napędza determinacja, by plądrować surowce naturalne kontynentu; brytyjskie korporacje wydobywcze kontrolują w 37 subsaharyjskich krajach zasoby o łącznej wartości biliona dolarów

Opracowanie: exignorant